عمارت و باغ تاریخی موسویان در زمینهای برادران «حسین و کریم شریفی حقیقی» بنا شده بود، برادران شریفی در قسمت شمالی همین عمارت، یک یخچال طبیعی ساخته و وقف عام کرده بودند، که شوربختانه در دهه ۵۰ تخریب شد.
بین سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۱ عمارت مذکور توسط افرادی به نامهای یحیی کرلو، حاج میرزا علیاف (از اعضای اتاق تجار)، نصرالله قانع میلانی و قربانعلی شرقی خریداری و دست به دست شد تا در نهایت امر در سال ۱۳۲۱ آقای علی رفوگران (پدر علیاکبر رفوگران موسس خودکار بیک در ایران) این عمارت زیبا را خریداری کردند.
علی رفوگران از کسبه و تجار بازار بودند، که در حوزهی لوازمالتحریر و… فعالیت میکردند و به همین دلیل در میان بازاریان به نام علی تحریریان شهره شده بودند. با توجه به وضعیت بد اقتصادی، در زمان جنگ جهانی دوم و شکست مالی تُجار، علی رفوگران و کاظم رفوگران (برادر)، خانه را در سال ۱۳۲۳ به سید ابوالقاسم موسویان واگذار کردند.
مشخصات عمارت موسویان
آدرس عمارت موسویان: استان تهران، شهر تهران، خیابان ۱۷ شهریور (شهباز سابق)، بزرگراه شهید محلاتی (کمال وجودی سابق، آهنگ اسبق) پلاک ۱۱ و ۲۹۲ (شمال باغ بنیش)
این عمارت فاخر در دو طبقهی حدودا ۲۰۰ متری، در زمینی به مساحت ۱۲۰۰ مترمربع بنا شده بود، جدارهی شمالی با پنجرههای جناغی روشنایی عمارت را تامین میکرد در ضلع جنوبی خانه یک باغ با بیش از ۳۰ اصله درخت مثمر و غیرمثمر فضای سبز دلنشینی را ایجاد کرده بود در حیاط جنوبی یک حوض و استخر حدودا ۲۰ متری قرار داشت و دو عمارت سرایداری در بخش غربی عمارت بود.
جدارهی جنوبی با کاشیهای معرق مزین شده بود و سرستونهای عمارت متاثر از دورهی هخامنشی، شبیه ستونهای گاو دوسر کاخ آپادانای شوش گچبری شده بود و در بالای بالکن شرقی یک نماد فروهر خودنمایی میکرد.
داستان تخریب عمارت موسویان
مالک این خانه، سیدابوالقاسم موسویان، که به فکر حفاظت عمارت بودند، در اوایل دههی ۸۰ چندین مکاتبه با نهادها و سازمانهای مربوطه کردند و خواستار تبدیل این عمارت زیبا به مرکز گردشگری سنتی، خانه فرهنگ، تالار، مرکز اقامتی و… شدند. آقای محمود احمدینژاد، به عنوان شهردار تهران هم دستور مساعد برای این خانه را داد اما….
اما این خانه در طرح تفصیلی تهران به عنوان بنای ارزشمند لکهگذاری نشده بود و وزارت میراث، گردشگری و صنایع هم اصلا این خانه را شناسایی نکرده بود و عوامل شهرداری تهران بدون استعلام رسمی از این وزارتخانه، مجوز تخریب و نوسازی آن را صادر کرد و حالا قرار است در جای خالی این عمارت نفیس، یک برج تجاری مسکونی با چندین طبقه ساخته شود.
پرسش نهایی این است که متولی میراث این سرزمین کیست؟ و آیا آقای سید رضا صالحی امیری که هیچ سابقهی کاری و تخصصی در حوزهی گردشگری و میراث ندارد و صرفا در شهرداری که مجوز تخریب همین ملک را صادر کرده، مشغول بوده، میتواند آیندهی روشنی برای میراث این سرزمین باشد؟
عمارت سیدابوالقاسم موسویان بعد از تخریب
منبع: فرارو